Beynin Ana Yakıtı Artık Sadece Glikoz Değil: Yağ Da Enerji Kaynağı Olabilir
Uzun yıllardır beyin için ana yakıt olarak glikoz biliniyordu. Ancak ABD’deki Well Cornell Medicine araştırmacılarına göre, nöronlar elektriksel aktivite sırasında yağ damlacıklarını da enerji için kullanabiliyor. Nature Metabolism dergisinde yayınlanan çalışma, beynin metabolizması hakkındaki kabul edilen bilgileri sorguluyor.
Yeni Araştırma: Beynin Yağ Yakımı ve Trigliserid Birikimi
Araştırmanın başyazarı Dr. Mukesh Kumar, yüksek enerji gereksinimi olan beyin dokusunda yağın kullanılmasının mantıklı olduğunu belirtiyor. Çalışmayı yürüten Dr. Timothy Ryan ise “Beynin yağ yakmadığını düşünüyorduk çünkü yağ depolarını hiç görmemiştik” diyor.
Bilim insanları, beyin üzerinde etkili olan DDHD2 genini inceleyerek yağ metabolizmasını araştırdılar. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, bu genin yağları parçalayan bir enzimi kodladığı ve enzimin devre dışı bırakılması durumunda beyinde trigliserid birikimi olduğu gözlendi.
Araştırmada, nöronların yağ damlacıklarını parçalayarak yağ asitlerine dönüştürdüğü ve mitokondrilere göndererek enerji ürettiği belirlendi. Yağ damlacıklarının beyin için alternatif bir enerji kaynağı oluşturduğu ortaya çıktı.
Yağ Yakımının Engellenmesi ve Etkileri
Çalışmada, farelerde yağ asitlerinin mitokondriye taşınmasını sağlayan enzimin bloke edilmesi sonucunda beyinlerin yağ damlacıklarını kullanamadığı görüldü. Bu durumda farelerin vücut ısılarının düştüğü ve kalp atışlarının yavaşlayarak yarı-hibernasyon (torpor) haline geçtiği belirlendi.
Nörodejeneratif Hastalıklara Umut Olabilir
Bilim insanları, bu bulgunun Parkinson ve Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıkların anlaşılmasında önemli bir rol oynayabileceğini belirtiyor. Yaşlanma ve hastalık dönemlerinde yağ asitlerinin beyne enerji sağlayabileceği düşünülüyor. Dr. Timothy Ryan, “Glukoz ve lipidler arasındaki ilişkiyi daha iyi anlayarak, nörodejenerasyonu açıklayabilir ve beynin korunmasına dair yeni yollar geliştirebiliriz” diyor.